Het is onweerstaanbaar schattig. Een hond met een scheve kop doet ons glimlachen, en het is moeilijk om hem niet te overladen met lof, aaien, of traktaties. Maar waarom houden honden hun kop schuin? Weten ze hoe schattig ze eruit zien, of is er iets anders aan de hand?
Volgens Jill Goldman, gecertificeerd toegepast dierengedragstherapeut in Los Angeles, kunnen er verschillende redenen zijn. “Er zijn verschillende factoren mogelijk, waarvan visuele en auditieve factoren er heel goed één kunnen zijn. Dus, het is moeilijk te zeggen welke de winnaar is. Maar hoewel het spontaan gebeurt, herhaalt het zich hoogstwaarschijnlijk omdat het positief versterkt wordt.”
Hoofdkantelen en horen
Misschien helpt het kantelen van de kop, door de positie van de oren te veranderen, honden beter te bepalen waar een geluid vandaan komt. Ondanks het feit dat honden een ongelooflijk scala aan frequenties kunnen horen, kunnen ze de bron van een geluid niet zo goed lokaliseren als mensen dat kunnen. Wanneer een hond echter iets hoort, kunnen zijn hersenen, net als wij, het verschil zien tussen de tijd die het geluid nodig had om het oor dat het verst van het geluid verwijderd was te bereiken en het oor dat het dichtst bij was. Dat verschil kan helpen om het geluid te lokaliseren.
Maar de meeste kopbewegingen van onze hond vinden plaats als we recht voor hem staan. In dit geval, denkt Goldman dat lokalisatie niet het doel is. In plaats daarvan, denkt ze dat het gaat om frequenties en verbuigingen. Misschien luistert de hond naar de hoge babypraat die we vaak gebruiken als we blij zijn met onze pups (wist je dat honden reageren op babypraat?). “Ik geloof dat het is om verfijning te krijgen over wat er gezegd wordt, in plaats van waar het vandaan komt,” zegt Goldman. De hond probeert waarschijnlijk de informatie te verzamelen of zich erop te concentreren.
Hondenkop kantelen en visie
Goldman gelooft ook dat visie een rol speelt bij het kantelen van de kop en suggereert dat onderzoek gedaan bij andere diersoorten ons in de juiste richting zou kunnen leiden. “Zij kijken naar het kantelen van de kop bij primaten, bijvoorbeeld bij penseelaapjes, en wat zij vinden is dat het veel meer te maken heeft met de visuele cortex dan met het krijgen van meer auditieve signalen,” zegt zij.
Stanley Coren, Ph.D. in psychologie, veronderstelde ook dat visie een mogelijke oorzaak is van het kantelen van de kop. Hij redeneerde dat de snuit van een hond zijn zicht zou kunnen belemmeren, dus om een betere blik op het gezicht van zijn baasje te krijgen, zou een hond zijn kop kunnen kantelen. Zijn pilot-studie toonde aan dat honden met een meer uitgesproken snuit, zoals Greyhounds, vaker kopkantel gedrag vertoonden naar hun baasje toe dan honden met een platter gezicht, bijvoorbeeld Mopshonden. De vorm van de kop en de grootte van de snuit kunnen dus van invloed zijn op het kantelen van de kop. Echter, meer dan de helft van de honden met een plat gezicht hield de kop scheef, dus er is wellicht meer aan de hand dan alleen snuitproblemen.
Goldman vindt het onderzoek van Coren een goed begin, maar wijst erop dat er meer factoren in het spel kunnen zijn dan alleen de lengte van de snuit. In het onderzoek bij primaten lijkt de gezichtsscherpte van het dier op bepaalde leeftijden samen te hangen met het kantelen van de kop. Goldman denkt dus dat het informatief zou kunnen zijn om te kijken naar het kantelen van de kop gedurende het leven van een hond. “Zien we meer bij puppies wanneer hun ogen nog niet volledig ontwikkeld zijn? Of misschien zien we het weer opduiken als honden geriatrisch worden en hun zicht (en gehoor) begint af te nemen.”
Positief versterken van het kantelen van de kop
Goldman gelooft dat we het kantelen van de kop kunnen beïnvloeden door de manier waarop we met onze honden omgaan. “Ik denk dat het bij bepaalde honden vaker voorkomt dan bij andere, omdat het versterkt wordt. Ik denk dat het meestal wordt gevolgd door een positieve gebeurtenis, zoals ‘Wil je een koekje?’ of ‘Wil je een wandeling?’ of ‘Wil je mee in de auto?’ en dat soort dingen. Ik denk niet dat de meeste mensen zeggen: ‘Wil je naar de dierenarts?'” Het koekje, de wandeling of het autoritje dat volgt is belonend voor de hond. En omdat honden herhalen gedrag dat wordt beloond, onze positieve reactie kan de frequentie van het hoofd kantelen te verhogen.
Zelfs als je genoeg van het kantelen van het hoofd van je hond houdt om hem te trainen om het op commando te doen, zijn er nog steeds momenten waarop het kantelen van het hoofd een reden tot bezorgdheid is in plaats van koekjes. Goldman waarschuwt: “Als je een aanhoudende kopkanteling ziet, en het lijkt nergens mee te maken te hebben, ga dan direct naar je dierenarts.” Aanhoudende of voortdurende hoofdkanteling kan gerelateerd zijn aan veel verschillende en potentieel ernstige gezondheidsproblemen, zoals een oorontsteking of een vestibulaire kwestie.
Meer onderzoek nodig
Dit fascinerende en hartverwarmende hondengedrag is misschien niet zo eenvoudig als het lijkt. Goldman legt uit dat omdat zicht, gehoor en leren allemaal betrokken kunnen zijn en zelfs samenwerken, “er meer onderzoek moet worden gedaan om uit te zoeken wat er precies aan de hand is”. In het bijzonder vraagt ze zich af wat er gebeurt als we niet in de kamer zijn. “Hoe vaak gebeurt het als we het niet zien? Gebeurt het ooit zonder een auditieve cue? En doen honden het bij elkaar?”
Het maakt niet uit waarom honden hun kop kantelen, het is een manier voor mens en hond om zich te binden. We staan er tenslotte om bekend dat we onze kop ook schuin houden. Goldman stelt zich een hond voor die bedelt op een straathoek in een derdewereldland. Wat als hij zijn hoofd schuin houdt? “Ik denk dat het hem waarschijnlijk ten goede zou komen,” zegt ze. “Het zou adaptief zijn omdat het iets is wat we gemeen hebben. De mens heeft een band met hem.” En dat is goed voor ons allebei.
Inhoudsopgave