Hartworm ziekte bij honden

Hartworm is een van de bekendste ziekten die de beste vriend van de mens kan oplopen. In het verleden schreven dierenartsen alleen preventieve medicijnen voor aan eigenaren die in gebieden woonden waar veel muggen voorkwamen. Vandaag de dag komt hartwormziekte voor over de hele wereld. Sommige honden kunnen positief testen op hartwormziekte, maar vertonen geen tekenen van ziekte. Het is belangrijk om uw hond regelmatig te laten testen, omdat hartwormziekte, als het niet behandeld wordt, bijna altijd tot de dood leidt.

Wat is hartwormziekte?

Hartworm is een potentieel dodelijke parasitaire ziekte bij honden die wordt overgebracht door muggen. Vrouwtjesmuggen nemen hartwormlarven op wanneer ze een besmette hond bijten. De larven rijpen tot een maand lang in de mug. De larven worden in een andere hond geïnoculeerd wanneer de vrouwtjesmug opnieuw bijt. De larven rijpen verder in de huid. Uiteindelijk, na enkele maanden, komen ze in de bloedbaan terecht waar ze naar de longslagaders worden gebracht, de grote bloedvaten die het hart verlaten, waar ze uitgroeien tot volwassenen. Ongeveer 6-7 maanden na de eerste inenting planten de volwassen wormen zich voort en beginnen larven af te geven in de bloedbaan. De cyclus herhaalt zich wanneer een vrouwtjesmug de geïnfecteerde hond bijt en de nieuw gevormde larven opneemt.

Complicaties van hartwormziekte treden op doordat de wormen een verstopping veroorzaken in de bloedvaten rond het hart. Het caval-syndroom is een bijzonder ernstige vorm van hartwormziekte, waarbij de hartwormen de hele rechterkant van het hart vullen en tot in de vena cava terugvloeien.

Tekenen van hartwormziekte bij honden

Er zijn 4 stadia van hartwormziekte bij honden. In het eerste stadium vertonen honden geen symptomen of slechts een lichte hoest. Honden met stadium 1 ziekte testen al dan niet positief op hartworm. Ze vertonen geen abnormale klinische, radiografische of laboratoriumsymptomen. In het tweede stadium wordt de hoest van de hond hardnekkig en ervaart hij vermoeidheid en onverdraagzaamheid bij inspanning. In het derde stadium is de gezondheid van de hond ernstig aangetast. De hoest en vermoeidheid houden aan. Uw hond kan weigeren te bewegen en kan zelfs bloed ophoesten. Op röntgenfoto’s die in het derde stadium worden gemaakt, moeten duidelijke tekenen van een hartworminfectie te zien zijn. In stadium vier kan de ziekte, als hartworm niet wordt behandeld, tot de dood leiden door hartfalen of andere orgaanschade.

Oorzaken van hartwormziekte

Honden lopen hartworm op door de beet van een besmette mug. Als de larven uitgroeien tot volwassen hartwormen veroorzaken ze een progressieve verstopping van de longslagader, wat leidt tot pulmonale hypertensie en ontstekingen in de longen. De progressie van deze veranderingen leidt tot vergroting van het hart en hartfalen. Hartwormbesmetting kan ook lever- en nierschade veroorzaken.

Naast de worm zelf is er ook een rickettsiaal organisme, Wolbachia genaamd, dat parasiteert op de hartworm. Aangenomen wordt dat Wolbachia een soort bescherming biedt voor de volwassen hartworm en kan bijdragen aan de ontsteking in de longen van de hond die ontstaat wanneer hartwormen afsterven.

Behandeling

De behandeling van hartwormziekte bij honden bestaat uit het doden van de volwassen wormen die in het hart en de longslagaders leven, en ook van de larven (microfilaria genaamd) die in de bloedbaan circuleren. Net als bij elke andere ziekte begint het opstellen van een behandelplan met een grondig onderzoek naar de algehele gezondheid en conditie van de hond.

De behandeling tegen hartworm bestaat uit de toediening van twee medicijnen. Melarsomine – toegediend via een reeks injecties – verdelgt de volwassen wormen, en ivermectine doodt de microfilaria (larvenstadium). Daarnaast kan een dierenarts antibiotica of steroïden voorschrijven, afhankelijk van het stadium en de ernst van de infectie. Aangezien melarsomine diep in de spieren van de rug wordt geïnjecteerd, worden vaak tegelijk met de injecties pijnstillers gegeven om het ongemak voor de hond te verminderen.

Er zijn twee verschillende melarsomine-injectieprotocollen. Het eerste protocol is bedoeld voor honden die verder gezond zijn en geen tekenen van hartwormziekte vertonen. Bij dit protocol worden twee injecties met melarsomine met een tussenpoos van 24 uur toegediend. Het tweede protocol omvat drie injecties met melarsomine – een eerste injectie, een maand later gevolgd door twee extra injecties met een tussenpoos van 24 uur. Het protocol met drie injecties geeft minder complicaties en is veiliger dan het protocol met twee injecties.

De “slow kill” methode van hartwormbehandeling houdt in dat maandelijks hartwormpreventieve medicijnen worden toegediend (meestal op basis van ivermectine) en dat wordt gewacht tot de volwassen wormen in het hart op natuurlijke wijze zijn afgestorven. Deze methode wordt aanbevolen als de hond niet in aanmerking komt voor behandeling met melarsomine of als er financiële beperkingen zijn. Volwassen wormen kunnen er tot twee jaar over doen om te sterven en kunnen in die periode nog steeds schade aan hart en longen veroorzaken.

Honden met caval syndroom zijn over het algemeen erg ziek en de enige succesvolle behandeling is het fysiek verwijderen van de wormen uit het hart.

Thuiszorg

Het belangrijkste wat u uw hond kunt bieden tijdens de hartwormbehandeling is volledige rust. Tijdens de herstelperiode is embolie (verstopping van bloedvaten) door dode of afstervende wormen een groot probleem. Beweging verhoogt het risico op embolie, waardoor het risico op ernstige bijwerkingen of de dood toeneemt. Strikte opsluiting is dus van essentieel belang tijdens de behandelingsperiode en gedurende ten minste één maand na de laatste injectie van het geneesmiddel.

Naast het induceren van een sedentaire toestand, moeten hondeneigenaren die hun huisdier behandelen voor infectie zorgen voor voedsel en water van hoge kwaliteit en er zeker van zijn dat ze de aanwijzingen op de voorgeschreven medicatie zorgvuldig opvolgen. Na afloop van de behandelingskuur wordt de hartwormpreventie voortgezet.

Hoe hartwormziekte te voorkomen

Veel vlooien- en tekenhalsbanden weren ook muggen, maar voorkomen niet dat ze uw hond bijten. Preventieve hartwormmedicijnen met ivermectine voorkomen dat larven hun levenscyclus in de hond voltooien. Naast het regelmatig toedienen van een preventivum wordt ook bloedonderzoek aanbevolen om de ziektestatus van de hond te controleren. In warmere, vochtigere klimaten, zoals het zuidoosten van de Verenigde Staten, worden hartwormmedicijnen het hele jaar door gegeven in plaats van per seizoen, omdat het risico van infectie dan groter is.