Het is geen prettige gedachte, toch moeten hondeneigenaars zich realiseren dat ze ooit afscheid moeten nemen van hun trouwe viervoeter. Sommige hondenrassen worden gemiddeld 6 jaar terwijl andere 16 jaar kunnen leven, het blijft uiteraard ver achter bij de gemiddelde leeftijd van het baasje. Wat doe je als een hond komt te overlijden? Naast praktische zaken is het ook van belang om na te denken over de emotionele impact op de gezinsleden. Op deze pagina bekijken we alle zaken die gepaard gaan met het overlijden van een hond.
Oorzaken van overlijden
Het komt vaker voor dat het baasje afscheid moet nemen van de hond dan andersom. Voor veel mensen zijn honden niet alleen een huisdier, maar een gezinslid waarmee ze ervaringen en emoties delen. Het zijn dieren die van nature heel gebonden zijn aan hun directe omgeving. Soms zijn ze voornamelijk gericht op één persoon, het is ook mogelijk dat ze voor alle gezinsleden evenveel liefde tonen. Dit heeft voor een deel te maken met het hondenras. Wat het karakter ook mag zijn van jouw hond; het zijn trouwe en liefdevolle dieren. Dit maakt afscheid nemen van je huisdier tot een moeilijk moment in het leven.
Er zijn verschillende oorzaken van overlijden voor een hond, hier zijn de drie hoofdcategorieën:
1. Natuurlijk sterven
Geen enkele hond heeft het eeuwige leven, er komt een moment dat lichaam en geest gewoon ‘op’ is. Als je geluk hebt behaalt jouw hond een hoge leeftijd, het is ook mogelijk dat jouw hond eerder ziek wordt dan gedacht. Soms worden er pijnstillers toegediend om die laatste periode wat te verzachten, toch zullen honden aanvoelen wanneer ze in de laatste levensfase zijn aanbeland. Je kunt dit waarnemen in het gedrag. Sommige honden zullen meer aanhankelijk worden dan voorheen, de meeste honden zullen zich juist afzonderen. Als ze liever een rustig plekje opzoeken moet je ze deze ruimte ook gunnen. Zorg ervoor dat ze geen verborgen pijn lijden en geef ze de rust om die laatste fase op een goede manier af te sluiten. Een natuurlijke dood is precies wat de naam al zegt; natuurlijk.
2. Laten inslapen
Naast natuurlijk sterven, waarbij het lichaam zelf bepaalt wanneer de tijd is aangebroken om te stoppen met leven, kun je onder specifieke condities een hond laten inslapen. Dit gaat normaal gesproken gepaard met een ongeneeslijke ziekte of andere aandoening die onomkeerbaar is. Het is slechts een kwestie van tijd, om ondraaglijke pijn te voorkomen kan het beter zijn om als eigenaar te bepalen wanneer het einde is aangebroken.
Er zijn afwijkende trajecten die doorlopen kunnen worden. Vaak wordt in overleg met de dierenarts gekozen voor pijnstillers om de pijn weg te nemen tot de hond uit eigen beweging aangeeft dat het einde nabij is. Denk aan niet langer willen of kunnen eten, drinken of spelen. Dan volgen er twee injecties die de dierenarts in de praktijk kan toedienen of aan huis wanneer dit gewenst is. De eerste injectie laat de hond slapen, de tweede injectie zorgt ervoor dat de hond definitief inslaapt.
Creëer een rustige omgeving waarin de hond zich niet onrustig voelt. Probeer zoveel mogelijk gezinsleden hierbij te betrekken en leg uit waarom deze beslissing in het belang is van het dier. Zo kun je samen afscheid nemen. Het huisdier kan vredig inslapen en de nabestaanden kunnen het beter een plekje geven tijdens de rouwverwerking.
3. Ongeval
Dan is er nog de plotselinge dood door een ongeval. Het is mogelijk dat direct na een ongeval niet duidelijk is of de hond is overleden of gewond is geraakt. Je kunt aan lichamelijke signalen niet altijd zien of de hond nog leeft. Probeer bij twijfel voorzichtig de oogbol van de hond aan te raken. Als de hond nog leeft zal dit hoogstwaarschijnlijk tot een reactie lijden door met het oog te knijpen. Bij een ongeval is het van groot belang om direct contact op te nemen met de dierenarts, die kan bepalen of de hond daadwerkelijk is overleden, of nog te behandelen valt. Soms is het in het belang van de hond om het dier in te laten slapen.
Een hond kan niet zelf de beslissing maken of inslapen de beste oplossing is. Dit is de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Maak de beslissing altijd in het belang van de hond. Hoeveel je ook van de hond mag houden, soms is loslaten het beste wat je kunt doen.
Wat doe je na overlijden van je hond?
De hond kan thuis komen te overlijden, op straat of bij de dierenarts. Wat de situatie ook mag zijn, na sterven zal het dier snel gekoeld moeten worden. Denk aan een koude schuur of kelder. In kamertemperatuur zal de hond binnen enkele uren een nare geur gaan verspreiden wat voor niemand prettig is. Als het een geplande dood betreft, dan kun je de hond op een grote deken plaatsen die niet alleen comfortabel aanvoelt, maar waar je het lichaam ook in kunt wikkelen na overlijden.
Nadat het dier overleden is zullen de spieren ontspannen. Dit kan gepaard gaan met het loslaten van vloeistoffen uit de lichaamsholten. Je kunt lekken voorkomen door na het overlijden de kop en het achterste iets hoger te plaatsen door er bijvoorbeeld een opgerolde doek onder te leggen. Een levenloos lichaam kan er eng uitzien, onthoud dat het een natuurlijk proces is. Als je vooraf weet dat iemand niet overweg kan met het zien van deze fase geef die persoon dan de kans om zich terug te trekken. De laatste aanblik kan een grote impact hebben op de herinnering.
Je zult een keuze moeten maken of je het lichaam wilt laten cremeren of begraven. Wanneer je kiest voor crematie heb je ook de keuze om de as te bewaren. Dit zijn persoonlijke afwegingen die je samen met andere gezinsleden moet maken. Sommige mensen hebben behoefte aan een tastbare herinnering of laatste rustplaats terwijl andere mensen liever op een ander wijze het dier in hun gedachten houden. Als je geen keuze maakt dan zal destructie de standaard methode zijn. De dierenarts kan dit regelen, het lichaam zal dan bij een dierencrematorium vernietigd worden.
Waar gaan dode honden naartoe?
Afhankelijk van de keuzes die je als eigenaar maakt zal het lichaam naar de laatste bestemming vervoerd worden. Dit kan de dierenartsenpraktijk zijn of het dierencrematorium. Kun je het aan om het vervoer zelf te regelen? Niet iedereen is in staat in deze stressvolle periode het levenloze dier in de eigen auto te vervoeren terwijl er ook mensen zijn die hier juist rust in vinden. Je kunt vrienden of familieleden vragen om je bij te staan tijdens het vervoer, de dierenarts kan ook vervoer regelen zoals een dierenambulance.
De dierenambulance vervoert niet alleen gewonde dieren die nog leven, ze kunnen ook faciliteren in het vervoer van overleden huisdieren en hun eigenaar. Informeer naar de mogelijkheden, bij voorkeur vooraf zodat je goede afspraken kunt maken. Daarnaast zijn er ook dierenartsen en crematoria die vervoer kunnen regelen. Ook hier is het raadzaam om vooraf de zaken te regelen. Op het moment zelf gaat er zoveel door je heen dat je niet altijd doordacht beslissingen kunt nemen.
Als je kiest voor crematie dan zijn er enkele opties. Zo is het mogelijk dat jouw huisdier in een groep gecremeerd worden. In dat geval kun je niet de as van het individuele dier bewaren. Het is ook een optie om jouw hond individueel te laten cremeren, dan kun je wel de as in een urn mee naar huis nemen. Er zijn verschillende dierenbegraafplaatsen, hier kun je het lichaam van de hond een laatste rustplaats geven. Kies in dat geval voor een locatie waar je een goed gevoel bij hebt, op een plek die je eenvoudig kunt bereiken.
Als je vooraf binnen het gezin kunt bespreken op welke wijze je het lichaam laat verwerken kan hier later geen discussie over ontstaan.
Rouwproces bij een gestorven hond
Afscheid nemen van een dierbaar persoon of dier is een heel persoonlijk proces. Er wordt anders over gedacht binnen diverse culturen, ook individuen kunnen hier hun eigen visie op hebben. Afscheid nemen van huisdieren kan een grote impact hebben, het is toch een levend wezen dat lange tijd deel uit heeft gemaakt van het huishouden. Dit is een periode waarin emoties soms hoog op kunnen lopen. Verdriet, boosheid of juist een leeg gevoel, het is allemaal mogelijk en heel normaal. Gun elkaar de ruimte in deze periode en besef dat iedereen het rouwproces op eigen wijze doormaakt.
In het gezin met kinderen kan de dood van een hond een grote impact hebben op het gezin. Dit is sterk afhankelijk van de leeftijd en de band die een kind had met de hond. De emoties kunnen direct komen of zich pas veel later openbaren. Als de hond een periode van ziekte heeft doorgemaakt kun je kinderen al wat voorbereiden op wat gaat komen. Een tastbare herinnering, een brief schrijven aan de hond of een knutselwerkje maken kan bevorderlijk zijn voor het rouwproces. Bekijk foto’s van goede tijden en koester de mooie herinneringen.
Als er andere huisdieren in het huishouden zijn, dan is het prettig als zij ook afscheid kunnen nemen. Met name andere honden kunnen hier afwijkende vormen van gedrag vertonen. Zo zijn er honden die gaan waken, sommige honden snuffelen even en er zijn ook honden die het dode lichaam totaal negeren. Door een moment van afscheid te geven voorkom je dat ze later op zoek gaan naar hun vriendje.
Op het moment dat je een dier in huis neemt zul je naast mooie momenten ook verdrietige situaties moeten accepteren. Wij wensen je veel sterkte in deze periode van rouw.
Inhoudsopgave