Dobermans die zich tegen hun eigenaars keren? Mythe hersenen versus schedelgrootte

Er is een veel voorkomende mythe over Dobermannen die zegt dat ze zich zonder provocatie willekeurig tegen hun eigenaren keren. Men zegt dat door de kleine schedel van de Doberman en hun voortdurend groeiende hersenen, uiteindelijk de hersenen te groot worden voor de schedel en dat dit een plotselinge uitbarsting van agressie veroorzaakt die rechtstreeks gericht is op hun eigenaars.

Keren Dobermans zich tegen hun baasjes? Nee, Dobermans keren zich niet tegen hun eigenaars. Zij zijn het enige ras dat ooit is geschapen voor de persoonlijke bescherming van hun eigenaren en zijn uiterst loyaal. Ze staan niet bekend om plotselinge daden van agressie tegenover hun baasjes.

Doberman Pinschers zijn van nature een beschermend ras. Ze zijn niet meer geneigd zich tegen hun meesters te keren dan welke hond dan ook die oorspronkelijk als waakhond is gefokt. John T. Brueggeman van de Doberman Pinscher Club of America stelt dat ze trouwer en betrouwbaarder zijn dan de meeste andere rassen (bron).

In de jaren dat ik met het ras Doberman heb gewerkt, heb ik nog geen geval van agressie gevonden dat geen verklaring had voor de vroegere behandeling of lichamelijke gezondheid van de hond.

Waarom Dobermans zich niet tegen hun baasjes keren

Dobermanns bezitten een lange lijst van gedragskenmerken die in tegenspraak zijn met de overtuiging dat ze geneigd zijn zich tegen hun meesters te keren. Enkele van deze eigenschappen zijn:

• Zeer intelligent – Dobermanns zijn uiterst intelligent. Intelligente honden hebben over het algemeen niet zoveel problemen met impulscontrole als honden met een lager intelligentieniveau. Ze hebben een sterk cognitief vermogen om na te denken voordat ze handelen. Dobermans behoren tot de top vijf van slimste honden volgens PetMD. Door hun hoge intelligentieniveau zijn ze gemakkelijk te trainen en houden ze zich gemakkelijk aan de regels en grenzen die hun baasjes hebben gesteld.
• Loyaal – Dobermanns staan bekend als uiterst loyale honden. Een hond met van nature loyale neigingen zal zich binden aan en beschermen voor zijn gezin, en niet plotseling agressief tegen hen worden. Ze hebben wel de neiging zich meer te binden aan één bepaald gezinslid, maar ze beschermen ook hun “roedel” als geheel. Deze band met één persoon is echter sterker bij vrouwelijke Dobermanns dan bij reuen. Over de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Dobermanns kunt u hier meer lezen.
• Mensgericht – Dobermanns zijn mensgerichte honden. Als u ooit een directe interactie met een Doberman hebt gehad, zult u merken dat hij of zij u recht in de ogen kijkt terwijl u met hem of haar praat. Ze zijn zeer gevoelig voor uw lichaamstaal en emoties. Honden die deze kwaliteiten vertonen, hebben zelden agressieproblemen met hun eigenaars of families.
• Liefdevol – Liefde en genegenheid zijn een prioriteit voor Dobermans. Dit houdt waarschijnlijk verband met hun rol als persoonlijke beschermer. Ze worden vaak “klittenbandhonden” genoemd, omdat ze, als ze eenmaal een band met je hebben, aan je zijde blijven hangen. Honden die zich zo gedragen zijn veel meer geneigd hun baas te beschermen dan hem kwaad te doen.
• Beschermend – Dit zijn zeer beschermende honden. Honden die het natuurlijke instinct hebben om hun “roedel” (of familie) te beschermen, zoals de Doberman doet, zullen hun baas minder snel kwaad doen. Je zou kunnen stellen dat ze eerder geneigd zijn fysieke actie te ondernemen tegen een bedreigende vreemdeling, maar niet tegen hun eigen baas.

De mythe van hersenomvang versus schedelomvang

De meest voorkomende mythe over waarom een Doberman “gek wordt” en zich tegen zijn eigenaar keert, heeft te maken met het feit dat hun hersenen te groot worden voor hun kleine schedel. Hoewel het waar is dat Dobermans een kleiner hoofd hebben in vergelijking met hun lichaam dan veel andere rassen, is van geen enkel hondenras bekend dat de schedel te klein is voor de hersenen.

Er is echter een ernstige gezondheidstoestand, syringomyelia genaamd, waardoor zich vloeistof ophoopt bij de bovenkant van de wervelkolom (of de basis van de hersenen) bij honden. Dit treft vooral Cavalier King Charles Spaniels (bron). De eerste symptomen hiervan zijn nekpijn en ongemak. Naarmate het vordert kan het leiden tot schuwheid, verlegenheid en afkeer van aanraking. Dobermanns hebben hier echter geen last van.

Er zijn momenteel geen wetenschappelijke studies die suggereren dat enige vorm van ongewone hersenfunctie bij Dobermans het gevolg is van te grote hersenen in verhouding tot de grootte van hun schedel. Hoewel hun hersenen en schedels kleiner zijn dan die van andere rassen van hun grootte, is hun intelligentieniveau hoger dan dat van de meeste rassen en worden ze vaak genoemd in de top 5 van meest intelligente hondenrassen ter wereld.

Er zijn echter enkele mogelijke verklaringen voor deze mythe, die op zijn minst gedeeltelijk in feiten geworteld kunnen zijn. Deze hebben te maken met twee andere aandoeningen waaraan Dobermanns kunnen lijden en die verantwoordelijk kunnen zijn voor het voeden van deze mythe.

De ene is een gedragsstoornis die Canine Compulsive Disorder (of CCD) heet en de andere is een medische aandoening die hypothyreoïdie heet. Dobermanns zijn vatbaar voor beide.

Canine Compulsive Disorder (of CCD)

Maar liefst 28% van de Dobermans kan getroffen zijn door een canine compulsive disorder, of CCD (bron). Dit wordt ook vaak dwangmatige gedragsstoornis genoemd en kan tenminste gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor deze mythe. Dit is de enige stoornis bij Dobermans die enige relatie kan hebben met de hersenomvang van de hond. Deze stoornis is vergelijkbaar met de obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) bij mensen.

Een hond die aan deze stoornis lijdt, zal vaak repetitief gedrag vertonen dat geen doel lijkt te hebben, in die mate dat het zijn normale leven verstoort. Bij Dobermans gaat het meestal om gedragingen als dwangmatig likken en zuigen aan de flank van de huid. De “flank” van de hond zijn de twee dunne stukken huid die de achterpoten verbinden met de onderkant van de romp van de hond. Meer informatie over de symptomen van CCD vindt u in dit artikel van WebMD.

In zeldzame gevallen vertonen Dobermans die lijden aan CCD enige zelfgerichte agressie, zoals het aanvallen van hun eigen poten of staart. Het is echter niet bekend dat zij als gevolg van CCD agressie naar anderen vertonen en tot op heden hebben geen studies dit verband aangetoond.

Hoewel deze gedragsstoornis meestal verband houdt met angst en stress bij de hond, was er één studie die een correlatie aantoonde tussen het volume en de dichtheid van de hersenen in bepaalde gebieden en de ontwikkeling van CCD (bron). Daarom is het mogelijk dat deze aandoening de mythe voedt dat Dobermans cognitieve problemen ontwikkelen als gevolg van de grootte van de hersenen.

Hypothyreoïdie

De tweede mogelijke verklaring voor deze mythe kan te maken hebben met hypothyreoïdie, een medische aandoening waar het Doberman-ras, samen met vele andere rassen, vatbaar voor is.

Deze aandoening treedt op wanneer de schildklier niet genoeg schildklierhormoon produceert, waardoor een hormonale disbalans ontstaat. Dit ontwikkelt zich typisch bij honden van middelbare leeftijd tussen de 4 en 10 jaar. De symptomen zijn gewichtstoename, haaruitval, gebrek aan lichaamsbeweging, verminderde eetlust en gedragsproblemen.

Het interessante hier is dat typisch de gedragsproblemen bij deze aandoening merkbaar zijn voordat de lichamelijke symptomen dat zijn (bron).

De gedragsproblemen in verband met hypothyreoïdie bij Dobermans beginnen vaak met gedrag dat lijkt op CCD (zoals beschreven in het vorige hoofdstuk), maar kunnen zich ontwikkelen tot verlegenheid, angst of vrees.

“Dit abnormale gedrag kan intermitterend en grillig zijn en escaleren tot agressie.”

– W. Jean Dodds, DVM, van Hemopet in Zuid-Californië…

Het is mogelijk dat honden die lijden aan onbehandelde hypothyreoïdie zo agressief worden dat hun baasjes het gevoel hebben dat ze hun hond moeten afstaan aan reddingscentra of asielen.

Er is een artikel gepubliceerd getiteld “The Effect of Hypothyroid Function on Canine Behavior” door Drs. Linda P. Aronson en W. Jean Dodds, dat een “zeer statistisch significante relatie tussen schildklierafwijkingen en agressie van hond tot mens” liet zien. Het toonde ook een relatie met agressie tussen honden onderling (bron).

Hypothyreoïdie is echter goed te behandelen bij Dobermans en omvat meestal het gebruik van voorgeschreven medicijnen die het ontbrekende schildklierhormoon in de hond vervangen. Nogmaals, dit is een veel voorkomend gezondheidsprobleem bij veel hondenrassen en is niet exclusief voor de Doberman.

Deze aandoening kan ook ten minste gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor de mythe van de plotselinge agressie van een Doberman tegenover zijn eigenaar.

Voor meer informatie over de gezondheidsproblemen van het Doberman ras, zie mijn artikel De Doberman Pinscher: Een compleet overzicht van het ras.

Doberman Hondenbeet Statistieken

Volgens een studie gedaan naar dodelijke hondenbeten zoals gerapporteerd aan de Centers for Disease Control and Prevention, waren er in een periode van 13 jaar tussen 2005 en 2017 in totaal 433 mensen gedood door hondenbeten in de Verenigde Staten. Daarvan werden slechts 6 doden toegeschreven aan Dobermans, of ongeveer 1,4%.

Deze studie gaf aan dat Dobermans het 11e meest verantwoordelijke ras waren voor deze dodelijke slachtoffers. Meer dodelijke hondenbeten werden toegeschreven aan Labrador retrievers en husky’s dan aan Dobermans.

Ras	Overlijdens	Percentage van totaal
Pitbull	284	65.6%
Rottweiler	45	10.4%
Duitse herder	20	4.6%
Amerikaanse bulldog	15	3.5%
Mastiff (inclusief bullmastiff)	14	3.2%
Husky	13	3%
Labrador retriever	9	2.1%
Boxer	7	1.6%
Doberman pinscher	6	1.4%

Voor een volledig overzicht van deze statistieken, inclusief bronnen. Zie Dogsbite.org: Dodelijke hondenbeten in de VS (2005 tot 2017).

Ik duik verder in deze statistieken, en de algemene instincten van de Doberman als het gaat om agressie in mijn artikel Are Dobermans Mean, Dangerous, or Overly Aggressive?

Max Sparwasser Law Firm publiceerde de statistieken met betrekking tot aanzienlijk letsel of dood door hondenbeten, gebaseerd op berichten in de media. De statistieken werden opgesomd per ras van 1982 tot 2014. Dobermans kwamen op de 18e plaats op de lijst van de top 30 van hondenrassen die ernstige verwondingen veroorzaken (bron).

Volgens de American Veterinary Medical Association is de helft van de verwondingen als gevolg van hondenbeten bij kinderen tussen de 5 en 9 jaar oud. De top drie van mensen die het meest gebeten worden zijn kinderen, ouderen en werknemers bij de posterijen.

Het is duidelijk uit deze statistieken dat Dobermans in het algemeen niet geneigd zijn zich te keren tegen, en hun baasjes te verwonden. Hoewel het duidelijk is dat de statistieken deze mythe niet bevestigen, kunnen Doberman aanvallen nog steeds voorkomen (net als bij elk ander ras). Dus laten we eens praten over de redenen waarom ze kunnen voorkomen bij een Doberman.

Waarom Doberman aanvallen voorkomen

Wanneer Dobermans goed getraind en gesocialiseerd zijn, is de kans dat iemand gebeten wordt echt heel klein. Maar dit zijn situaties waarin een beet zou kunnen voorkomen.

Je zult merken dat veel van deze triggers voor de meeste hondenrassen gelden en niet specifiek zijn voor alleen Dobermans.

1. Voedsel Agressie. Dobermans, zoals de meeste honden, zijn zeer beschermend over hun voedsel. Dit is een overlevingsinstinct dat de meeste honden hebben en dat werd doorgegeven van hun wilde voorouders. Als iemand een Doberman benadert en er is enige angst om het voedsel te delen of te laten stelen, kan dit de oorzaak zijn van agressie als de hond niet goed getraind is.
2. Dominantie Agressie. Dobermanns zijn dominante honden en het is bekend in de Dobermanwereld dat dit kan leiden tot problemen met andere honden. Agressie van hetzelfde geslacht kan daarom een probleem zijn bij Dobermanns. Dominantieproblemen leiden echter zelden tot iets ernstigers dan een klein kneepje bij mensen.
3. Angst Agressie. Aangezien Dobermanns gefokt zijn voor bewaking en bescherming van een gezin, kan het schrikken of verrassen leiden tot bijten uit angst. Dit is meestal gemakkelijk te voorkomen door een goede socialisatie vroeg in het leven van de hond.
4. Roofzuchtige Agressie. Dobermanns hebben een hoge prooidrift, dus het is een natuurlijk instinct voor hen om de achtervolging in te zetten, vooral bij kleine harige dieren. Kleine dieren en kinderen moeten goed in de gaten worden gehouden rond uw Doberman als ze jong zijn en nog leren wat er van hen wordt verwacht.
5. Territoriale Agressie. Deze honden zijn zich goed bewust van de fysieke grenzen van hun huis en ze kunnen extra beschermend zijn op hun eigen terrein. Dit is een instinct dat over het algemeen gericht is op vreemden die op uw terrein kunnen komen en bijna nooit op iemand binnen de directe familie.

Waarschuwingstekens dat uw Doberman op het punt staat te bijten

Dobermans zijn niet geneigd om uit het niets te bijten. Er zijn bijna altijd waarschuwingssignalen die agressief gedrag kunnen voorspellen. U zult het waarschijnlijk gemakkelijk merken als hij tekenen van nood vertoont.

Dit zijn enkele van de meer voorkomende tekenen dat uw Doberman zich ongemakkelijk, angstig, wantrouwig tegenover een bepaalde situatie of zelfs op het punt staat te bijten.

• Oogcontact vermijden. Dit is vooral het geval als de hond heen en weer ijsbeert in de buurt, maar enigszins buiten bereik, van iemand die hij net heeft ontmoet. Dit wordt meestal geassocieerd met angst en kan een teken zijn van de mogelijkheid van angstbijten.
• Oogcontact houden zonder te bewegen. Oogcontact houden met iemand die ze wantrouwen is ook een veel voorkomend teken bij Dobermans. Dit is meestal geen teken van angst zoals het vorige punt, maar van wantrouwen. Deze honden houden van nature van oogcontact, maar dit kan een reden tot bezorgdheid zijn, vooral wanneer de hond een bewegingsloos lichaam heeft en het onderwerp met zijn ogen aandachtig volgt.
• Likken aan de lippen. Dit kan een vroeg teken zijn dat uw Doberman zich ongemakkelijk voelt. Dit betekent niet dat hij gaat bijten, maar wel dat hij onrustig en angstig is.
• Tanden laten zien, grommen of snauwen. Dit is een veel duidelijker teken dat uw Doberman zich ongemakkelijk voelt en het is meestal bedoeld als een “laatste waarschuwing”.
• Stijf lichaam. Als uw hond op scherp staat, zal elke spier verstijven en zult u merken dat hij iets meer van zijn gewicht zal verplaatsen naar zijn voorste twee poten. U zult zien dat hij heel recht op zijn doel afgaat met gespitste oren. Ze lijken bijna bevroren. Als uw hond deze lichaamshouding vertoont, is dat nog een teken dat hij zich erg ongemakkelijk voelt bij een situatie.
• Koppen omhoog. Als de haarkam langs de ruggengraat van uw Doberman (de “hackles” genoemd) omhoog staat, staat hij zeker op scherp. De vacht in de nek of op de rug gaat omhoog als een hond zich bedreigd voelt. Bij Dobermanns is dit het duidelijkst hoog op de rug bij de schouderbladen.

Dingen die een Doberman kunnen triggeren

Hoe uw Doberman werd opgevoed en gesocialiseerd is waarschijnlijk de grootste factor bij het bepalen van de kans dat ze getriggerd worden door een specifieke omstandigheid. Als uw hond uit een asiel komt of misbruik in zijn of haar achtergrond heeft meegemaakt, kan de trekker iets sneller worden overgehaald dan bij andere honden die in een meer verzorgende omgeving zijn opgevoed.

Als uw Doberman bij u thuis is opgevoed en zich in bijna elke situatie veilig en op zijn gemak voelt, zal er weinig zijn dat hem zodanig van zijn stuk brengt dat hij gaat bijten. U zult verbaasd zijn hoe tolerant een goed opgevoede Doberman kan zijn in vrijwel elke situatie als volwassene.

Er zijn echter situaties die elke hond ongemakkelijk maken, maar afhankelijk van de achtergrond van uw hond zullen de reacties variëren. Wees u bewust van een situatie die spanning kan veroorzaken voor uw Doberman zoals de volgende.

• De behoefte voelen om een territorium of een familielid te verdedigen.
• Opgeschrikt worden, plotseling gewekt worden, of snel van achteren benaderd worden.
• Iemand laten naderen terwijl ze al bang zijn.
• Verwonding of ziekte.
• Lichamelijke mishandeling of bestraffing.

Het belang van een goede training en socialisatie

Een Doberman die goed is gesocialiseerd en zich na verloop van tijd heeft bewezen, kan een verbazingwekkend zachtaardige, liefdevolle en standvastige hond zijn die volledig kan worden vertrouwd met zowel kinderen als volwassenen. Sterker nog, Dobermanns staan erom bekend extreem goed te zijn met kinderen.

Ervoor zorgen dat u uw hond zoveel mogelijk socialiseert tijdens hun eerste levensjaar zal hen helpen om later als volwassenen voorspelbaar te worden.

Stel uw hond vroeg en vaak bloot aan zoveel mogelijk situaties, geluiden, andere dieren, andere honden en mensen. Geef uw hond dan gewoon veel liefde. Dit zijn de absoluut beste dingen die u kunt doen om de ontwikkeling van een zachtaardige volwassen Doberman te bevorderen.

Wanneer hun grenzen goed zijn afgebakend en de verwachtingen duidelijk zijn gemaakt, zullen ze over het algemeen meer dan blij zijn om eraan te voldoen. U hoeft nooit bang te zijn dat uw hond zich tegen u keert, zeker niet als die hond een Doberman is.

Laatste gedachten

Hoewel de mythe dat een Doberman willekeurig zijn eigenaar zal aanzetten, en aanvallen, al heel lang bestaat. Hopelijk is het nu duidelijk dat dit een mythe is en niets meer. De statistieken en het anekdotisch bewijs van bijna alle Doberman eigenaren die ik heb gesproken ondersteunen deze conclusie gewoon niet.

Veel Doberman eigenaren komen elk jaar bij mij met gedragsproblemen van verschillende aard en ernst. Ik heb nog geen enkel geval gezien van een Doberman die niet mishandeld of anderszins mishandeld was, die zich tegen zijn eigenaar keerde. In mijn ervaring gebeurt dat gewoon niet in de Dobermanwereld.

Dit kan gewoon het resultaat zijn van geruchten die gebaseerd zijn op kwart waarheden van andere medische aandoeningen zoals CCD en Hypothyreoïdie, maar het is zeker niet gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat hun hersenen opzwellen tot een grootte die te groot is voor hun schedel – dat is gewoon een fabeltje.

Blijf gewoon van je Dobermans houden en ze zullen je elke dag een wederdienst bewijzen. Daarom is dit ras een geweldige familiehond. Zie mijn artikel Zijn Dobermans Goede Gezinshonden? De verrassende waarheid voor meer.

TIP: Overweeg je om een Doberman puppy te nemen? Kijk dan eens naar mijn artikel 15 plaatsen om Doberman Puppies te koop te vinden: Best to Worst voor een lijst van enkele geweldige bronnen voor Doberman puppy’s!

Gerelateerde vragen

Dobermans worden plotseling agressief? Dobermans zijn slimme, trouwe en gehoorzame honden. Een Doberman die goed is opgevoed in een liefdevol huis zal niet plotseling agressief worden zonder provocatie.

Kan een Doberman je doden? De meeste grote hondenrassen zijn in staat een mens te doden. Echter, Dobermans zijn slechts betrokken geweest bij 1,4% van de menselijke dodelijke ongelukken over een periode van 13 jaar, volgens de Centers for Disease Control. Ondanks het feit dat Dobermans worden gefokt voor gebruik in beschermingsrollen, zijn ze zelden betrokken bij dodelijke slachtoffers.

Handige bronnen

• 9 Bewezen manieren om een band op te bouwen met een Doberman van elke leeftijd – We weten dat Dobermans een van de meest loyale hondenrassen ter wereld zijn, maar als u een beetje extra aandacht besteedt aan het opbouwen van uw band met uw Doberman, zult u versteld staan hoe ver dat kan gaan. Een diepe band met uw Dobie maakt commandotraining, gedragstraining en gewoon het dagelijks leven met uw hond zoveel beter.