Communicatie met honden is een van de meest fascinerende en verwarrende facetten van ons leven met honden. Ze mogen dan niet over de middelen of het vermogen beschikken om gearticuleerde spraak te produceren, maar honden zijn op hun manier even communicatief als een mens, en zelfs eerlijker. Of het nu gaat om lichaamstaal, staartbeweging en -positie, staren, of het maken van een breed scala aan vocalisaties, onze honden vertellen ons bijna altijd iets. Het lijkt gemakkelijk te herkennen wanneer een hond blij is, maar herkennen we ook zo gemakkelijk wanneer ze verdrietig zijn, rouwen, of pijn hebben? Kunnen honden huilen en wat gebeurt er precies bij hondengehuil?
Op het eerste gezicht zijn dit eenvoudige vragen, maar wel vragen die het waard zijn om eens goed over na te denken. Bij gebrek aan een universele honden vertaler, moeten hondeneigenaars zich afvragen en speculeren hoe ze hondengedrag moeten interpreteren. Is het juist om verschijnselen als janken, jammeren of huilen gelijk te stellen aan menselijke uitdrukkingen als janken of wenen? Een meer indringende of precieze vraag zou kunnen zijn: “Kunnen honden tranen huilen zoals mensen?” Vertolken en uiten honden pijn, eenzaamheid of verdriet via hun traanbuisjes op dezelfde manier als hun baasjes?
Laten we beginnen met de basisprincipes van het huilen van honden en van daaruit verder gaan:
- Hebben honden traanbuizen?
- Kunnen honden emotionele tranen huilen?
- Zijn jammeren, janken of janken te vergelijken met huilen?
- Reageren honden op onze tranen?
Hebben honden traanbuisjes?
Absoluut. Iedereen die een licht- of witharige hond bezit – waaronder de Bichon-Frises, Maltezers en Poedels van de wereld – kan gemakkelijk bevestigen dat honden inderdaad traanbuisjes hebben. Zij weten dat omdat het fenomeen van traanvlekken dat zich met de leeftijd ontwikkelt, effectief op het lichaam is geschreven. Traanvlekken zijn ook bekend als epiphora, een aandoening waarbij honden een overmatige traanproductie hebben. Welke rol spelen de traanbuisjes en de vloeistoffen die ze produceren bij honden bij wie de tranen minder opvallen?
Vrijwel elk dier met ogen heeft traanbuisjes, ook wel traankanaaltjes genoemd. Hondenogen scheiden zeker tranen uit, en ze vervullen dezelfde praktische functies als bij mensen. Er zijn drie hoofdcategorieën van tranen; zowel menselijke als hondenogen produceren er twee: basale en reflexieve. Basale tranen worden voortdurend geproduceerd en afgegeven, maar zeer langzaam. Zij houden de ogen vochtig. Reflextranen bieden bescherming aan de ogen, en vloeien sneller in antwoord op de aanwezigheid van irriterende stoffen en allergenen. Deze hondentranen houden de ogen vrij van obstructies en spoelen vreemde voorwerpen weg.
Kunnen honden emotionele tranen huilen?
Nu we twee van de drie soorten tranen hebben besproken, wat is de derde? Bij de mens is de derde grote soort tranen bekend als psychische tranen, of emotionele tranen. Dit zijn de tranen die we hier onderzoeken op honden huilen. Emotionele tranen worden plotselinger en in grotere hoeveelheden geproduceerd dan basale of reflexieve tranen, en ontstaan meestal op momenten van grote emotie. Kunnen honden huilen als reactie op emotionele stimuli op dezelfde manier als wij? Het is een belangrijk onderscheid, en onze nieuwsgierigheid brengt ons ertoe een onderscheid te maken tussen biologische noodzaak, en wat wij “echte” tranen zouden kunnen noemen.
Betekent hondengehuil ooit leed, sympathie of pijn? Het antwoord is complex en onbevredigend voor degenen onder ons die onze levenservaring weerspiegeld willen zien door onze honden. In zijn voorwoord bij de tweede editie van de “Lyrical Ballads” (1801), definieerde William Wordsworth poëzie als de “spontane overloop van krachtige gevoelens,” wat ook een beknopte uitdrukking is van hoe en waarom mensen huilen. De traanbuisjes van honden functioneren niet op deze manier, en ook niet om dezelfde redenen. Hoewel de uiterlijke manifestatie van emoties die wij met huilen associëren niet bij honden voorkomt, betekent dit niet dat honden stoïcijns of onbewogen zijn. Ze ervaren en uiten die emotionele toestand gewoon op een andere manier.
Zijn jammeren, huilen of janken vergelijkbaar met hondenhuilen?
Hondengeluiden zoals janken, huilen en janken worden in de volksmond vaak in verband gebracht met de emotionele toestand van de hond. Een voor de hand liggende plaats om te beginnen is de ervaring en uitdrukking van pijn. Volgens Dogster’s dierenarts, Dr. Eric Barchas, zijn deze vocale uitingen, in het bijzonder janken, echter niet noodzakelijkerwijs of direct gerelateerd. Zeker, op het moment van pijn – een poot waar per ongeluk op getrapt wordt, bijvoorbeeld – zijn de instinctieve reacties van honden vergelijkbaar met die van ons. Een hond die daarvan schrikt, kan een plotselinge kreet of jip slaken, maar zal dat niet herhaaldelijk of regelmatig doen als reactie op langdurige of chronische pijn.
Bij honden zijn blaffen, janken, janken en janken meestal gericht op het uiten van een behoefte of het vervullen van bepaalde wensen. Hondengeluiden zijn over het algemeen eerder communicatief dan emotioneel. Honden janken en janken als ze voedsel of beweging willen. Ze blaffen en janken wanneer ze vreemden aanvoelen of bedreigingen waarnemen. Er is echter reden om wantrouwig te staan tegenover deze geluiden. Honden leren immers gedrag aan. Wanneer ze ontdekken dat het maken van bepaalde geluiden de gewenste resultaten oplevert, kan dit niet alleen repetitief worden, maar ook manipulatief. Het is veilig om te zeggen dat huilen, janken en jammeren vergelijkbaar zijn met, maar niet gelijkwaardig aan het huilen van mensen.
Reageren honden op onze tranen?
Menselijke baby’s en kinderen leren ook gedrag. Hun gehuil, gejammer en geschreeuw – vooral merkbaar en raspend in openbare gelegenheden – kan net zo zelfzuchtig zijn als dat van honden, zij het schijnbaar eindeloos. Omdat honden verdriet, verdriet, verlangen, verlies, woede of vreugde niet via hun traanbuisjes uiten, wil dat niet zeggen dat ze stoïcijns of emotieloos zijn. We weten dat honden negatief lijden onder verlatingsangst, angst en stress. Ik kan uit persoonlijke ervaring spreken dat honden wel degelijk reageren wanneer hun mensen in nood verkeren.
Ik heb ooit een paar ernstige en pijnlijke verwondingen opgelopen – een gescheurde ACL en meniscus in mijn rechterknie – als gevolg van een bijzonder intens optreden bij karaoke. Het lukte me om die avond thuis te komen, en op het moment dat ik mijn autodeur opende, hoorde ik mijn hond het meest merkwaardige geluid maken. Het was geen jammeren of janken, maar een vocalisatie ergens daar tussenin; het was zeker treurig en meelevend. Ik had haar nog nooit zo’n geluid horen maken, en ik heb het nooit meer gehoord. Ik wist dat ze wist dat ik veel fysieke pijn had.
Deel uw ervaringen met honden affectie!
Telkens als ik aan Tina denk, is de herinnering aan dat geluid het eerste wat in me opkomt. Het duurde maar een paar momenten, heel anders dan het huilen dat ik deed voor de operatie en tijdens de uitgebreide revalidatie, maar het was krachtig en aangrijpend. Onze honden zijn zo’n groot deel van ons leven. We rouwen zeker om hen als ze sterven, en hun herinneringen blijven bij ons.
Heb jij soortgelijke ervaringen gehad als ik, toen je er gewoon zeker van was, hoe kort of vluchtig ook, dat je honden verdriet of bezorgdheid uitten op een manier die leek op menselijk huilen? Deel uw ervaringen met hondengehuil in de commentaren!
Inhoudsopgave